Wat is duurzaamheid en waarom is duurzaamheid belangrijk?

Duurzaamheid is een breed begrip. Het gaat om onderwerpen in de menselijke wereld, van economie tot technologie, milieu en sociale wetenschappen. Het zijn veelbesproken onderwerpen. Bijvoorbeeld over de vermindering van CO2-uitstoot of gebruik van groene energie. Duurzaamheid is een prioriteit in het beleid van Nederland en Europa. Milieubewuster worden helpt om onze eigen leefomgeving te sparen voor toekomstige generaties.

Nederland en Europa willen veel minder CO2 uitstoten. Dit is een bewonderenswaardig plan, maar hoe gaan we dit bereiken? ‘Een beter milieu begint bij jezelf’, luidt het bekende riedeltje. En zo is het ook. We kunnen zelf al ontzettend veel doen.

Duurzaamheid, je hoort het steeds vaker

Wanneer we het woord duurzaamheid horen, denken we misschien aan windmolens of vermindering van CO2-uitstoot. Of aan het beschermen van onze leefomgeving, biologische producten, een schonere lucht en het beschermen van ons ecosysteem. Er zijn tegenwoordig veel innovatieve oplossingen die ons hierbij kunnen helpen. Regelmatig worden er nieuwe dingen uitgevonden die ons helpen om duurzamer te kunnen leven.

Het gaat echter ook om een verandering in ons denken. We zijn erg afhankelijk geworden van producten en dingen die niet duurzaam zijn, maar juist slecht voor het milieu. Denk bijvoorbeeld aan vliegreizen, de smartphone, plastic, vlees, de auto, enzovoort.

Wat is duurzaamheid?

Je kunt ‘duurzaamheid’ als volgt definiëren: de studie van hoe de natuurlijke systemen functioneren, hoe ze divers blijven en hoe ze hetgeen produceren om de ecologie in evenwicht te houden. Ook houdt de studie naar duurzaamheid zich bezig met manieren om onze manier van leven te behouden zonder dat dit een negatief effect heeft op de natuur. Duurzaamheid houdt zich bezig met hoe we in harmonie met onze natuurlijke omgeving kunnen leven zonder deze te schaden of te vernietigen.

Tegenwoordig leven we in een moderne samenleving, die erg op consumptie is gericht. Daarnaast leven we een stedelijk bestaan, waarin een groot deel van de wereldbevolking in steden leeft. We consumeren dagelijks veel natuurlijke hulpbronnen. Ook gebruiken we in steden meer energie dan in een landelijke omgeving. We gebruiken veel stroom en gas. Bijvoorbeeld om apparaten op te laden, lichten te laten branden en ons huis te verwarmen.

Betekent duurzaamheid achteruitgang in lifestyle?

Nee, vaak niet. Er kan ontzettend veel verbeterd worden wanneer we ons verbruik anders inrichten.

Duurzaamheid is gericht op het in balans brengen van de behoeften aan de ene kant (onze menselijke behoeften aan technologie en economische vooruitgang) en aan de andere kant het beschermen van onze leefomgeving.

Vergis je niet. Duurzaamheid gaat niet alleen om het milieu, maar ook over onze eigen gezondheid en de voedselproductie. Milieuvervuiling is bijvoorbeeld zeer schadelijk voor de gezondheid van mensen, maar ook voor het ecosysteem. De voedselproductie komt in veel gebieden in gevaar door verwoestijning, (extreme en toenemende) droogte, overstromingen en ontbossing. Dit zijn allemaal ernstige gevolgen van het menselijk handelen.

De drie pijlers van duurzaamheid

In 2005 zijn er op de wereldtop voor sociale ontwikkeling drie kernonderwerpen aangewezen die bijdragen aan een duurzame ontwikkeling. Deze pijlers vormen de kern van de onderwerpen waarmee de wereld op dit moment mee wordt geconfronteerd. Ze verwoorden de ontwikkeling die voldoet aan de behoeften van het heden, zonder het vermogen van toekomstige generaties om te voorzien in hun eigen behoeften in gevaar te brengen. Deze drie pijlers zouden daarom in overweging moeten worden genomen bij toekomstige beslissingen en beleid.

Economische ontwikkeling

De ontwikkeling van de economie lijkt het meest problematisch te zijn in duurzame ontwikkelingsonderwerpen. Er zijn verschillende meningen over wat wel en niet verantwoord is in het licht van een duurzame ontwikkeling. Duurzaamheid kan een invloed hebben op bedrijvigheid, werkgelegenheid en de prijzen. Ook gaat dit onderwerp over de prikkels die aan bedrijven en organisaties kunnen worden geboden om zich te houden aan de duurzaamheidsvoorschriften die verder gaan dan de normale wettelijke voorschriften.

De effecten van de individuele en collectieve inzet voor duurzaamheid kunnen cumulatief werken. Wanneer iedereen dus zijn steentje bijdraagt, kan het effect op een beter milieu een stuk groter worden. Maar hoe krijg je iedereen hiervoor gemotiveerd?

Onze consumptiemaatschappij is erg gericht op het consumeren. Hoe kun je mensen geven wat ze willen zonder de kwaliteit van het leven negatief te beïnvloeden? Hoe kan je ervoor zorgen dat opkomende economieën niet vervuilender gaan leven, maar juist duurzamer? En hoe kunnen we de financiële lasten en de administratieve zaken met betrekking tot duurzaamheid verminderen?

Sociale ontwikkeling

Deze pijler heeft verschillende punten. Het belangrijkste onderwerp binnen deze pijler is het bewustzijn dat de gezondheid van mensen in gevaar is. Bij toenemende vervuiling en andere schadelijke activiteiten van bedrijven, industrie en de mensheid. Er is zeker beleid ten behoeve van het beschermen van de gezondheid en het welzijn van mensen. Dit gaat om het behouden van de beschikbaarheid van hulpbronnen zonder dat de kwaliteit van het leven in gevaar wordt gebracht. Hierin is een veelbesproken onderwerp in Nederland de duurzaamheid van het wonen. Hoe kunnen we betere huizen bouwen met duurzamer materiaal? Denk bijvoorbeeld aan verbeterde isolatie, een gasloos huishouden, duurzame energieopwekking, het gebruik van regenwater, enzovoort.

Dit onderwerp gaat dus ook over het stimuleren van sociaal bewustzijn, zodat mensen zich meer bewust worden van hun taak in het duurzamer leven en het beschermen van ons milieu.

Milieubescherming

We weten inmiddels allemaal hoe we ons milieu kunnen beschermen. Bijvoorbeeld door te recyclen, het energieverbruik te verminderen, vaker het openbaar vervoer te nemen in plaats van de auto, enzovoort. Ook bedrijven dienen hun steentje bij te dragen aan het verminderen van hun uitstoot en over hun aandeel in de milieuvervuiling.

Het milieu vormt de derde pijler. Het is voor velen de primaire zorg over de toekomst van de mensheid. Het gaat in op het ecosysteem, de luchtkwaliteit en de duurzaamheid van onze energiebronnen. Het gaat ook over nieuwe technologieën die in de toekomst ons kunnen helpen om duurzamer te leven.

Duurzaamheid is steeds meer een onderwerp wat iedereen aangaat. Ons milieu wordt namelijk bedreigd. Het wordt kouder, natter, droger, warmer, enzovoort. De mensheid kan erg slecht tegen deze klimaatverandering. Onze huidige manier van leven is vervuilend, dat is duidelijk. Daarom dienen we allemaal te zorgen voor een duurzamere manier van leven.

Wil je meer weten? Lees hier hoe je zo duurzaam mogelijk kunt leven.